Ақпараттық-библиографиялық бөлім
Анықтамалық – библиографиялық және ақпараттық жұмыс-мәртебесіне қарамастан кез келген кітапхананың қызметіндегі маңызды құрамдас бөлігі. Қазіргі ақпараттық әлемде библиограф мамандығы қажет болып қала береді. Оның жаңа ақпараттық технологиялар дәуіріндегі, ғылымдардың қиылысу кезіндегі рөлі одан әрі артып, библиограф библиографиялық ақпараттың “жеткізушісі”, қолданушы мен құжат арасындағы делдал болған кездегі бұрынғы қызметінен айтарлықтай ерекшеленеді. Библиограф көбінесе библиограф-талдаушы, библиограф-зерттеуші болып келеді, ал библиографиялық жұмыстың мәні өзгеріссіз қалады-библиографиялық ақпарат көздерін дайындау және тұтынушыларға жеткізу. Бұл жағдай алға жылжуды талап етеді, яғни жұмыста инновацияларды қолдану, бұл жаңа өнімдер мен қызмет бағыттарын құруға ықпал етеді.
Библиографияның қазіргі кезеңі – ақпараттық. Жаңа ресурстарды іздеу, игеру және жүйелеуді библиограф жаңа технологиялар негізінде жүзеге асырады. Библиографтың шығармашылық әлеуеті мен әр түрлі саладағы инновацияларды библиографиялық интерпретациялау шеберлігінің арқасында кітапханалардың жаппай жұмысы жаңа дамуда.
Оқуды қолдау және ілгерілету іс-әрекетін қайта қарастыру, олардың инновациялық формаларын іздеу контекстінде библиография мүмкіндіктерін ескеру және оқуды жылжытудың библиографиялық құралдарын қолдану қажет. Библиографиялық қызмет кітап пен оқуды ілгерілетуге бағытталған әр түрлі өнімдерді шығарады: баспа, карточкалық және электрондық каталогтар, картотекалар мен дерекқорлар, барлық формалар мен жанрлардағы библиографиялық құралдар, ақпараттық-аналитикалық басылымдар, кешенді тақырыптық медиа өнімдер және т. б. Біздің бөлім үшін Библиографиялық құралдарды басып шығару маңызды коммуникативтік құрал болып табылады. Ақпараттың үнемі өсіп келе жатқан ағымы қажетті ақпаратты таңдауды, бағалауды, ұсынуды және жылжытуды маңызды етеді. Кітапханалардың ақпараттық-библиографиялық өнімдерінің тақырыбын пайдаланушылардың ақпараттық сұраныстары, біз жұмыс істейтін басым бағыттар мен бағдарламалар анықтайды: өлкетану, жаңа салалық әдебиеттер ұсыныстары, нақты әлеуметтік топтардың өзекті мәселелері.
Бөлім меңгерушісі Серикпаева Гульвира Каярбаевна. Тел. 6-59-20, step_bibl@mail.ru
Әдебиеттерді жинақтау және өңдеу бөлімі
Қорды қалыптастыру және оны бөлімдерге берер алдында өңдеумен әдебиеттерді жинақтау және өңдеу бөлімі айналысады.
Сауатты жинақталған және тұрақты толтырылатын қор-кез келген кітапхана қызметінің негізі. Орталық қалалық кітапхана қоры ресми ашылғанға дейін қалыптаса бастады, облыстық кітапхана коллекторынан, кітап дүкендерінен жинақтау белсенді жүргізілді.
2006 жылдың ортасында бөлім қызметкерлері электронды каталогты құру бойынша РАБИС компьютерлік бағдарламасын меңгере бастады. ОҚК-да кітапханалық үрдістерді автоматтандыру үрдісі басталды. Жинақтау және өңдеу бөлімі де шетте қалған жоқ. Бұл бөлімшенің қызметкерлері алғашқылардың бірі болып жаңа техниканы игеріп, электрондық каталогты құра бастады. Бүгінгі таңда ҚҚҚжӨБ-де 1 компьютер бар. “РАБИС” бағдарламасы негізінде «Кітап» электрондық деректер базасы жүргізіледі, ДБ көлемі — 40 мың библиографиялық жазба. Мамандар оны үнемі толықтырумен айналысады. Кез-келген қолданушы каталог залында «Кітап» ЭБД-мен жұмыс істей алады. Осының арқасында оқырманға қажет әдебиеттерді іздеу бірнеше есе жеңілдеді. Бірнеше секунд ішінде қордан қызықты тақырыптағы әдебиеттер таңдалады.
Бөлім қызметкерлерінің міндеттеріне кітапхана қорын жинақтау, әдебиеттерді техникалық өңдеу, карточкалық және электрондық каталогтарды редакциялау, ретрофондты енгізу, әдебиеттерді жүйелеу, карточкалық каталогтарды ұйымдастыру кіреді. Сонымен қатар бөлім қызметкерлері кітапхана қорының электронды каталогын жасаумен айналысады. Жинақтау бөлімі мерзімді басылымдарға жазылу бойынша үлкен жұмыс атқарады.
Бөлім жұмысының басты міндеті оқырмандардың сұраныстарын зерделеу негізінде ОКЖ қорларын толықтыру болып табылады. Қазіргі уақытта жинақтау тек кітап басылымдарымен ғана емес, сонымен қатар жаңа ақпараттық технологиялардың, электрондық тасымалдаушылардың дамуына байланысты да жүргізілуде. Құжаттарды сатып алу үшін баға мониторингі пайдаланылады, бұл басылым бағасын төмендетуге және сатып алынатын құжаттар санын ұлғайтуға ықпал етеді.
Қорлардың сақталуы- ҚҚҚжӨБ қызметінің басым бағыттарының бірі. Осы бағыт шеңберінде ОКЖ бөлімшелерінің қорларын және олардың осы бағыттағы жұмыстарын тексеру жүргізіледі, ережелер мен нұсқаулықтар әзірленеді және жаңартылады. Ескірген және моральдық ескірген әдебиеттерді есептен шығару бойынша жоспарлы жұмыстар жүргізілуде.
Бөлім меңгерушісі Шкрет Елена Владимировна. Тел. 6-27-18,
step-okio@mail.ru
Кітапханаларды дамыту бөлімі (әдіскерлер)
Орталықтандырылған кітапхана жүйесінің кітапханаларын үйлестіруші әдістемелік орталық кітапханаларды дамыту бөлімі болып табылады. Бөлім жұмысының негізгі бағыттары:
- Инновацияны іздеу, зерттеу және тарату;
- Кітапханашылардың шығармашылық бастамаларын дамыту;;
- Біліктілікті арттыру.
Бөлім баспа қызметімен айналысады. Бөлімнің басты міндеті-әр түрлі оқыту формалары арқылы қызметкерлердің біліктілігін арттыру. Жыл сайын бөлім шығармашылық бастаманы ынталандыру, кәсіби қызметтегі жетістіктерді анықтау мақсатында шығармашылық қызметкерлер үшін конкурстар жоспарлайды және өткізеді. Кітапхана жұмысының белгілі бір бағыттары бойынша тәжірибелі кітапханашылардың шеберлік сыныптарын ұйымдастырады.
Бөлімнің негізгі міндеттері: қалада кітапхана саясатын қалыптастыру, халыққа кітаппен қызмет көрсету жағдайын зерделеу, әдістемелік қамтамасыз ету және консультациялық көмек көрсету.
Жүйенің 12 кітапханасына әдістемелік көмек көрсетіледі, оның ішінде 6 ауылдық кітапхана, жоспарлы көрсеткіштердің және басқа да түрлердің орындалуына тұрақты бақылау жүргізіледі.
Бөлім жұмысында кітапхана ресурстарын тиімді пайдалануға, кадрлық әлеуетке, кітапхана жұмысындағы экономикалық аспектілерге көп көңіл бөлінеді.
Бөлімнің дәстүрлі қызметі-кітапхана қызметкерлерінің біліктілігін арттыру. Осы мақсатта семинарлар, кеңестер, кәсіби шеберлік конкурстары, кітапханашыларға арналған компьютерлік сауаттылық мектебі, өндірістік оқу және т.б. ұйымдастырылады.
Жұмыстың келесі бағыттары – кітапханалардың жобалық қызметі; жоспарлау және есеп беру, кітапхана қызметін талдау; Инновациялық процестерді басқару; Кітапхана ісі саласындағы әлеуметтік зерттеулер; әдістемелік материалдарды дайындау және басып шығару.
Кітапханаларды әдістемелік қамтамасыз етудің тиімді түрі-бұл жүйе кітапханаларына бару. Мәдениет органдарымен өзара әрекеттесудің әртүрлі формаларын қолдана отырып, кітапханашылар кітапхана кәсібінің беделін арттыру, кітапханалардың жалпыға қол жетімді ақпараттық, білім беру, мәдени және демалыс мекемелері ретінде жағымды имиджін қалыптастыру үшін көп жұмыс істейді.
Осы заманғы кітапхана үнемі дамуы, басқа кітапханалардың тәжірибесін зерделеуі, Халықпен жұмыс істеудің жаңа нысандары мен әдістерін және қосымша қызметтерді енгізуі тиіс.
Мұнда зерттеулер жүргізіледі; бағдарламалар мен жобалар жасалады; тәжірибе жинақталады, қызметтерге сұранысты зерттейді.
Бөлімде фото және кітапхана жылнамасы жүргізіледі.
Бөлім меңгерушісі Ильясова Алтын Қажымұратқызы. Тел. 6-07-13, step_bibl@mail.ru
Бұқаралық жұмыс секторы
Бұқаралық жұмыс секторының жұмысы оқырмандарды кітапханаға тартуға, баспа сөзіне деген сүйіспеншілікті оятуға бағытталған. Ол үшін жұмыстың заманауи әдістері қолданылады: презентациялар, буктрейлерлер, ойын сәттерімен әңгімелер, викториналар мен конкурстар, ойын бағдарламалары мен мерекелер, әдебиеті бойынша пікір алмасулар.
Қызмет көрсету бөлімі
Бөлімнің басты қызметі-көркем әдебиет бойынша кітап қорын ұсыну, кітапхана қызметін көрсету, жайлы ішкі кеңістікті ұйымдастыру арқылы халықтың ақпараттық қажеттіліктерін барынша толық қанағаттандыру. Үйлесімді және шығармашылық ұжымның арқасында бөлім тек білім беру және демалыс орталығы ғана емес, сонымен қатар адамдардың рухани қарым-қатынасына ықпал ететін орын болып табылады.
Қызмет көрсету бөлімінің құрылымына мыналар кіреді:
Абонемент
Көркем әдебиет залы-біздің оқырмандарымыздың сүйікті орындарының бірі. Егер қажет болған жағдайда салалық залға жиі баратын болса, онда көркем әдебиет залына көңілдің тартуы бойынша барады. Мұнда сіз тұрып, отырып оқи аласыз, өйткені оқуға ыңғайлы жұмсақ орындықтар көп. Көркем әдебиет залы отандық және шетелдік авторлардың үздік әдебиеттерін, классикалық және заманауи туындыларын ұсынады. Әдеби басылымдар көркем сөздің ерекшеліктерін тереңірек сезінуге көмектеседі.
Бөлім стационардан тыс қызмет көрсетуді жүзеге асырады, оның міндеті ерекше қажеттіліктері бар пайдаланушылардың қажеттіліктерін толық қанағаттандыру, тұрғылықты жері, жұмыс орны, кәсіпорындар мен мекемелерді кітаппен қамтамасыз ету.
Жасөспірімдер әдебиеті секторы
Бұқаралық жұмыс секторының жұмысы оқырмандарды кітапханаға тартуға, баспа сөзіне деген сүйіспеншілікті оятуға бағытталған.
Ол үшін жұмыстың заманауи әдістері қолданылады: презентациялар, буктрейлерлер, ойын сәттерімен әңгімелер, викториналар мен конкурстар, ойын бағдарламалары мен мерекелер, әдеби шолулар, шығармашылық жұмыстардың көрмелері, акциялар, әдеби кештер, патриоттық сағаттар, азаматтану сабақтары, өлкетану сабақтары.
Қызмет көрсету бөлімінде қызығушылықтары бойынша клубтар жұмыс істейді: «Не? Қайда? Қашан?» әдеби клубы, «Алтын қалам» поэзия клубы, «Сырласу» әйелдер клубы, «Простор» әдеби клубы, «Юный журналист» жастар клубы қатысты.
Кітапхананың қызмет көрсету бөлімі әр түрлі жас санатындағы оқырмандармен жұмыс істейді. Абонементте стационардан тыс қызмет көрсету жұмыс істейді. 6 беру пункті жұмыс істейді, сондай-ақ оқырмандарға үйде қызмет көрсетіледі. Үйде барлығы 29 адамға қызмет көрсетіледі. Жалпы-104 оқырман.
Кітапханада адамдардың әлеуметтік қорғалмаған топтарымен: қарт адамдармен, денсаулығы шектеулі адамдармен, ересектермен де, балалармен де жұмыс істеуге үлкен мән беріледі. Біз әлеуметтік қорғау бөлімімен, мүгедектер қоғамымен (қалалық мүгедектер қоғамы, “Ерлік” ҮЕҰ — тірек — қимыл аппараты аурулары бар адамдар, зағиптар қоғамымен) тығыз байланыста жұмыс істейміз. Біздің келушілер арасында “Балапан”ҮЕҰ бар. Ардагерлер кеңесімен ынтымақтасамыз. Олар үшін әртүрлі жұмыстар жүргізілуде.
Бөлім меңгерушісі Арапбаева Индира Шералиевна. Тел. 6-25-24,
step_bibl@mail.ru
Автоматтандыру бөлімі
Автоматтандыру бөлімі 2015 жылы құрылған.
Кітапхананың өндірістік үдерістерінде заманауи ақпараттық технологияларды игерумен, бейімдеумен, енгізумен және пайдаланумен байланысты жұмыстар кешенін жүзеге асырады. Бөлім қызметкерлері компьютерлік паркке техникалық қызмет көрсетумен және жаңғыртумен, жарнамалық буклеттердің, плакаттардың, стендтердің, баннерлердің графикалық бөлігін жасаумен, кітапхананың WEB-сайтын қолдаумен, қызмет көрсетумен, ілгерілетумен және толтырумен, РАБИС автоматтандырылған кітапханалық жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз етумен айналысады.
Бөлім кітапхананың өндірістік үдерістерінде заманауи ақпараттық технологияларды игерумен, бейімдеумен, енгізумен және пайдаланумен байланысты жұмыстар кешенін жүзеге асырады.
Бөлім жүзеге асырады:
- Техниканы, компьютерлік желіні жөндеу және профилактикалық қызмет көрсету.
- Кітапхана сайттарымен жұмыс: жаңаларын құру, ескілерін сақтау және толтыру, әлеуметтік желілерде жарнама және жылжыту.
кітапхана қызметкерлерін компьютерлік сауаттылыққа оқыту, олардың жаңа технологиялармен жұмыс істеу дағдыларын арттыру, компьютерлермен жұмыс істеуге кеңес беру және көмек көрсету.
Кітапханалардың бұқаралық іс-шараларын фото және видеоға түсіру.
– ЛитРеспен жұмыс.
– Бейнероликтер мен фильмдер түсіру.
– Библиографиялық өнімдер шығару.
Бөлім меңгерушісі Стоянова Наталия Борисовна. Тел. 6-07-13
step_bibl@mail.ru
Үлгілі балалар кітапханасы
Степногорск қаласының балалар кітапханасы 1965 жылы 1 сәуірде құрылды. 2015 жылдың 25 қарашасында 50 жылдық мерейтойы қарсаңында балалар кітапханасына үлгілі балалар кітапханасы мәртебесі берілді.
Үлгілі балалар кітапханасы қаладағы балалар оқуы және балаларға кітапханалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру мәселелері бойынша ақпараттық, мәдени-демалыс, ағартушылық, ұйымдастыру-әдістемелік орталық болып табылады. Балалар кітапханасының оқырмандары – 4000-нан астам адам, жылына келушілер-50000-нан астам, жылына кітап беру-90000 мыңға жуық дананы құрайды.
Құжаттық қор 46000 мыңнан астам дананы құрайды, балалар мерзімдік басылымдарына жылдық жазылу-20-дан астам атау.
Балалар кітапханасының логотипі – Кузка үйі, балалар кітапханасы жұмысының басым бағыттарының бірі – отбасылық оқуды білдіреді. Үлгілі балалар кітапханасы жұмысының басқа негізгі бағыттары: өлкетану, патриоттық тәрбие, зияткерлік, шығармашылық даму, балалардың рухани – адамгершілік, эстетикалық тәрбиесі (15 жасқа дейін).
Үлгілі балалар кітапханасының негізгі мақсаттары мен міндеттері:
- 15 жасқа дейінгі балаларға, ата-аналарға, мұғалімдерге, тәрбиешілерге және АҚО-ға бағытталған құжаттық қорды жинауды, жүйелеуді, сақтауды және ашуды қамтамасыз ету.
- балаларға мәдени және интеллектуалдық даму, оларға мәдени-ақпараттық, білім беру және коммуникативтік қажеттіліктерін қалыптастыру және қанағаттандыру үшін оңтайлы жағдайлар жасау.
- ақпараттық мәдениет пен оқу мәдениетін қалыптастыру, балаларды балалар әдебиетін оқуға тарту, ұлттық және әлемдік әдебиеттің үздік үлгілерін насихаттау.
Балалар кітапханасының құрылымы туралы бірнеше сөз: жасы кішілер абонементі. Мұнда балалар сурет салуға, пласталиннен мүсіндеуге, қолөнерге, дизайнға, үстел ойындарын ойнауға және балалар кітаптарын, жұмбақтар кітаптарын және 3D кітаптарын оқи алатын ойын бұрышына тартылады.
Кітап беру абонементі-мұнда балалар мен жасөспірімдерге арналған жаңа кітаптардың кітап көрмелері ресімделген! Сондай – ақ , отбасылық оқуға арналған кітап көрмелері, жылдың мерейгер жазушыларына арналған көрмелер және басқа да тақырыптық көрмелер.
Оқу залы. Кітапхананың оқу залында Қазақстан туралы, сонымен қатар жылдың айтулы оқиғаларына арналған кітап көрмелері ресімделген, оқу залының қорында тамаша энциклопедиялар, сөздіктер, балалар журналдары бар.
2015 жылы «Интеллект – центр» ашылды, онда қала мектептерінің командалары арасында бұқаралық іс-шаралар, «Вопрос на засыпку» зияткерлік ойындары өткізіледі, сондай-ақ қызығушылық бойынша клубтардың отырыстары өтеді: «Эрудит» зияткерлік клубы, «Домовёнок», отбасылық оқу клубы, «Жас қанат» өлкетану клубы. Мұнда балалар «Маленькие волшебники» қуыршақ үйірмесіне, «Hand Made» сәндік-қолданбалы шығармашылық үйірмесіне жиналады.
Мақсаты: шығармашылық қабілеттерін, көркемдік талғамын, қол моторикасын дамыту, балалардың бос уақытын ұйымдастыру.
Үлгілі балалар кітапханасының бұқаралық жұмысы туралы ақпараттар әлеуметтік желілерде көрсетіледі: Одноклассники, Фейсбук және т. б.
Балалардың рухани мәдениетін қалыптастыру әрқашан оқу арқылы жүзеге асырылады. Кітап тек ақпарат көзі ғана емес, сонымен бірге жан, жүрек үшін тамақ, әлеммен, жақын адамдармен қарым-қатынас құралы ретінде қызмет етеді.
Ең бастысы-баланы қызықты кітаптарды өз бетінше іздеуге, оқуға, кітапханашымен және достарымен сөйлесуге уақытында тарту, содан кейін біз нағыз оқырманды тәрбиелейміз! Өйткені, егер бала бала кезінде оқырман болмаса, ол ешқашан оларға айналмайды!
Бөлім меңгерушісі Кунгурова Татьяна Александровна. Тел. 6-66-74,
step_bibl@mail.ru